Het Romeins Museum

Geen enkele Nederlandse stad bezit naast een grote schat aan waardevolle objecten uit de Romeinse tijd een origineel Romeins gebouw. “Alleen Heerlen heeft een authentiek Romeins badhuis uit de eerste eeuw na Christus. Museum het Valkhof in Nijmegen, het Limburgs museum in Venlo, het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden en het Gallo-Romeins museum in het Belgische Tongeren hebben prachtige objecten. Maar alleen in Heerlen kun je als bezoeker daadwerkelijk in de voetsporen van de Romeinen lopen”, geeft conservator Karen Jeneson van het huidige Thermenmuseum aan. Jarenlang heeft zij ervoor gepleit dat de Romeinse collectie van Heerlen ondergebracht en gepresenteerd wordt in een museum dat aan de moderne museale standaardeisen van duurzaamheid, veiligheid en licht- en klimaatbeheersing voldoet. “Het huidige gebouw is sterk verouderd en vertoont te veel gebreken. Zo kan onze klimaatinstallatie alleen maar verwarmen, niet koelen. Daarom is het vrijwel onmogelijk om van andere musea objecten in bruikleen te krijgen. Zelfs al komen ze oorspronkelijk uit Heerlen.”

ROMEINS AARDEWERK
Erg blij is de energieke conservator dan ook met de financiële steun van de provincie en de gemeente Heerlen voor de plannen voor de vernieuwing van het huidige museumgebouw. Een imposante voorgevel zal een prachtig patroon van Romeins aardewerk vertonen. Het groen aan de voorzijde van het museum zal perfect aansluiten bij de ontspannen sfeer, die het badhuis altijd zo kenmerkte. Het verhaal van de stad én de Romeinse regio zal de grote trekpleister van het nieuwe museum zijn met natuurlijk het Romeinse badhuis van Coriovallum, ‘de nachtwacht van de Nederlandse archeologie’; het museum toont de voetsporen van de Romeinen in Nederland.

“Nergens anders in Nederland kun je zo goed en duidelijk ervaren hoe het Romeinse leven van toen nog altijd verweven is met het onze. In het museum zal dit straks ook mogelijk worden dankzij 3D-presentaties en ‘immersive experiences’. Het vernieuwde museum, dat niet voor niets Het Romeins Museum zal heten, wil ervoor zorgen dat bezoekers ook echt een connectie krijgen met de mensen van toen, met hun angsten, dromen en verwachtingen, die niet verschillen van die van ons. Het wordt geen geschiedenisles, het gaat niet om de objecten. Het gaat om de mensen van toen. Zo neemt de jonge vrouw Amaka je bij de hand in het verhaal van haar vertrek uit haar kleine Gallisch dorp naar het mondaine en dynamische Coriovallum. Daar verandert ze van bescheiden dorpsmeisje in een zelfbewuste ‘cosmeta’ (iemand die cosmetica aanbrengt) in het Romeinse badhuis.”

SCHERVEN
Om meerdere redenen juicht Camille Oostwegel sr. de plannen voor de bouw van dit nieuwe ‘landmark’ voor zijn geboorteplaats en voor de hele Euregio toe. “Tegenover het huidige Thermenmuseum vond ik als jongetje van 14 jaar in de tuin van de tandartspraktijk van mijn vader scherven en spijkers uit de Romeinse tijd. Mijn opa had op de schouw van zijn huis een echt terra sigillata potje. Hij vond dat potje bij de bouw van zijn huis in de Coriovallumstraat. Dat triggerde me ook om bij mijn vaders praktijk in de tuin te gaan graven. Ik had thuis in Houthem een eigen archeologisch en biologisch museumpje gemaakt. Als ik geen hotelier was geworden, was ik misschien archeoloog geworden.”

Als lid van de commissie ‘Ziel van Heerlen’, die bekijkt of de kwaliteit van nieuwe architectuur in Heerlen voldoet aan de ‘ziel van de stad’ en als lid van het comité van aanbeveling, is hij nauw betrokken bij de komst van Het Romeins Museum. “We denken voorts mee hoe partners aangesproken kunnen worden voor de realisatie van het vernieuwde museum dat de belangrijkste erfenis uit de Romeinse tijd van Nederland bezit. Het badhuis is een voorbeeld van de eerste steenbouw van Nederland. Het herbergt een schat aan Romeinse bouwkundige knowhow. Het nieuwe museum met zijn badhuis en bijzondere collectie betekent dan ook erg veel voor de uitstraling van Heerlen. De stad maakt momenteel op een erg aansprekende manier werk van de reconstructie van haar centrum. Daarbij wordt de antieke én recente geschiedenis tastbaar gemaakt.”

EUREGIO
Ook voor de hele Euregio belooft Het Romeins Museum van grote betekenis te worden. “Vooral ook omdat het museum de connectie zoekt met de Romeinse geschiedenis van het Euregiogebied. Heerlen lag op een knooppunt van twee belangrijke Romeinse wegen. De Via Belgica was de hogesnelheidsweg, die de Euregio verbond met Rome en de Provence.” Op het landgoed van Château Sint Gerlach in Valkenburg heeft de stichter van de Oostwegel Collection een stuk van de Via Belgica laten reconstrueren. “Er is in en om Heerlen nog veel belangrijk erfgoed dat nog niet ontdekt en opgegraven is. Het Romeins Museum is daarom van onschatbare betekenis voor het levendig houden van onze band met het verleden.”

Meer informatie over Het Romeins Museum of participeren in
de verbouwfase? www.hetromeinsmuseum.nl