Waar we bij wijn in Nederland direct aan Limburg denken, is dat in Italië niet het geval bij Valtellina. Toch is deze bergachtige vallei een vallei met veel wijnhistorie en vooral veel toekomst. Zelf heb ik er mijn hart aan verpand, maar ook mijn inspiratie gevonden voor de vele sportieve wijngaardtochten die ik met Limburg Wine onderneem. In Valtellina kom ik ieder jaar begin november terug met een wijnreis die ik organiseer. Graag beschrijf ik voor jullie hoe zo’n verblijf in Valtellina er kan uitzien.
Tekst en foto's: Patrick Franken
Wijn-, wandel- en trailrunparadijs
VALTELLINA
De vallei van Valtellina strekt zich uit van Chiavenna (aan de noordkant van het Comomeer) tot de fameuze Stelvioklim in Bormio. Een vallei waar veel sportieve prestaties op ski's en op het stalen ros werden verwezenlijkt, maar waar tegen de flanken van de steile hellingen ook echte topprestaties worden geleverd. Aan de noordkant van Valtellina, de Alpen die grenzen aan Zwitserland, worden de zogenaamde Nebbiolo delle Alpi verbouwd. Grotendeels handmatig aangelegde wijngaardterrassen.
Qua historie was Valtellina een eeuw terug vooral aangewezen op export naar Zwitserland, maar gaandeweg is dit veranderd De steile hellingen zijn onderverdeeld in 5 subzones met prachtige namen als Maroggia, Sassella, Grumello, Inferno en Valgella. Deze subzones zijn de belangrijkste aanplants voor de Nebbiolo, welke lopen vanaf Morbegno naar Tirano. In Valtellina hebben ze 2 DOCG-labels, Valtellina Superiore en Sforsato. Beide worden gemaakt van de Nebbiolo druif (lokale naam: Chiavennasca druif) en deze dient er voor minimaal 90% in te zitten. 10% mag van een andere druivensoort zijn, maar wel uit Valtellina. De meeste wijnen hebben echter gewoon 100% nebbiolodruiven. Over het algemeen is een Valtellina Superiore of Sforsato 100% Nebbiolo. Een andere verplichting is dat de wijn minimaal 1 jaar op eikenhout moet hebben gerijpt. De beste wijnen mogen na 36 maanden rijping de toevoeging 'Riserva' vermelden.
Als er al een mooie link met Limburg te benoemen is, dan is het de aanwezigheid van de vele fameuze cols als de Mortirolo, Stelvio en de Gavia, waarover vaak de wielrenners moeten rijden tijdens de Giro d’Italia. Zo ook in 2017 toen Tom Dumoulin er historie schreef en de Giro d’Italia op zijn naam bracht. Zou hij ook oog hebben gehad voor de prachtige omgeving?
LA GATTA – TRIACCA
Een dag nadat we zijn gearriveerd in de hoofdzetel van Valtellina, Sondrio, gaan we samen met de trein door de vallei op weg naar het voormalig klooster La Gatta. In dat klooster huist de wijnmaker Triacca en daar worden we ontvangen voor een lunch en wijnproeverij. De ontvangst is met een mooi glas lokale witte wijn op een schitterend terras met uitzicht over de vallei. We krijgen een korte rondleiding door de wijngaarden en kelders. Na de rondleiding worden we geleid naar een prachtige authentieke ruimte voor de lunch en bijpassende wijnen. Er worden 5 gangen geserveerd, waarbij de lokale Bresaola ham, Bitto kaas en Pizzoccheri niet ontbreken.
Pizzoccheri is een lokaal gerecht op basis van boekweitpasta en wordt geproduceerd in het dorp Chiuro. Echt lokaal dus, en waanzinnig lekker en machtig. Het machtige zit hem in de ingrediënten, zoals boter, bitto kaas, aardappelen en savoyekool. We sluiten dit ultieme genietmoment af met een wandeling door de steile wijnhellingen, die onderdeel is van de marathonafstand. Dus voor degenen die de marathon lopen een moment om het parcours te ontdekken en alvast voor te genieten.
SONDRIO
Sondrio is de plek waar we verblijven, een gezellig oud stadje met een middeleeuws centrum. Het centrale punt is Piazza Garibaldi, waar ze al bezig zijn met het opbouwen van de finishlocatie voor de WineTrailrace. Ons hotel langs de rivier de Adda ligt op 300m van Piazza Garibaldi, de finish- en feestlocatie. Hier zullen we uiteindelijk onze reis beëindigen in de tent van de organisatie, waar een gezellig afsluitend feest is. De organisatie verzorgt een lokaal gerecht voor iedereen en lokale wijnen vloeien rijkelijk. Na gedane arbeid is dat wel verdiend.
WANDEL OF TRAILRUN
Voordat we het feest mogen meemaken, moeten we eerst aan de slag bij de Valtellina Wine Trail. Dit event biedt vooral ruimte voor de hardlopers die een halve of hele marathon door de wijngaarden, maar ook door de wijnkelders, willen lopen. Een toproute van Tirano tot Sondrio.
Uit eigen ervaring kan ik echter bevestigen dat de 14km als wandelroute echt uniek is. Je klimt en daalt constant met geweldige panoramische uitzichten en dat je onderweg ook van de lokale wijn mag proeven maakt het ultiem. De organisatie laat je dus langs meerdere wijnmakers wandelen (of rennen als je dat wilt), maar ze zijn wel zo slim om het aantal proefmomenten te beperken tot drie.
WIJNREIS LIMBURG WINE
Als Limburg Wine organiseer ik meerdere mooie georganiseerde wijngaardtochten in zuid-Limburg, zowel trailrunning, wandelen of op een mountainbike. Deze kun je boeken als groep en zijn een geweldige ervaring in het Limburgse heuvelland. De wijnreis naar Valtellina kun je echter individueel of met meerdere personen boeken. Je bent niet afhankelijk van een groep. Dit is de ultieme manier om zowel actief in de wijngaarden bezig te zijn, en tevens de lokale keuken en wijnen te leren kennen.
Wij helpen u graag verder
Velden met een * zijn verplicht