Uniek kijkje in de geschiedenis van Thorn

Een half jaar geleden werd Frans, samen met historicus Jac Forschelen, gevraagd om 73 oorkondes door te spitten. Een hele klus, het schrift was deels Latijn en lastig te doorgronden. Toch is het hen gelukt. “We hebben gekeken aan de hand van die oorkondes hoe we daar bepaalde verhalen uit konden halen. Je duikt in de tijd van 1000 jaar geleden, het is echt heel bijzonder. Samen hebben we opnieuw ontdekt hoe bijzonder de historie in het begin van het stift van Thorn is. We komen allebei hier ook vandaan, wat het voor ons nog unieker maakte”, vertelt Tonnaer.

Van de 73 oorkonden worden er nu zeven tentoongesteld. Jac en Frans hebben een afweging gemaakt wat betreft inhoud en vorm. De tentoonstelling ‘Waarvan Akte’ is slechts een maand te zien. Bijzonder is deze openstelling zeker. Normaal gesproken zijn de oorkondes namelijk niet te bezichtigen vanwege de kwetsbaarheid ervan. “Dit is dé buitenkans om de oudste oorkonden van Nederland met eigen ogen te aanschouwen. Deze kans krijg je nooit meer.” De oorkonden worden streng bewaakt en moeten zich in het juiste klimaat qua temperatuur en licht bevinden.

De oudste oorkonde van Nederland, ook te zien in de tentoonstelling, komt uit het jaar 950. Hierin schenkt de Rooms-koning Otto I rechten aan zijn leenman Ansfried die deze rechten vervolgens aan de abdij van Thorn schenkt. Toch is dit niet de favoriet van Frans Tonnaer. Zelf vindt hij een verhaal over het conflict van de abdij met de heren van Horne uit het jaar 1282 erg interessant. “Er zitten allerlei bijzondere verhalen tussen, bijvoorbeeld een verhaal over de bisschop van Luik die de pastoor van Geertruidenberg, dat onder de abdij van Thorn viel, in de gevangenis zet.”

De oorkonden bieden een uniek kijkje in de geschiedenis. Ze werden vroeger niet zomaar gemaakt, dat maakt het volgens Tonnaer ook zo bijzonder. In oorkonden werden vroeger afspraken vastgelegd tussen personen. Ze werden altijd heel zorgvuldig bewaard omdat ze dienden als bewijs voor het verkrijgen van eigendom of het leveren van diensten of prestaties. Later in de geschiedenis werd de boekdrukkunst uitgevonden en werd papier gedrukt. “Deze oorkonden zijn echt nog handgeschreven op perkament, met zegels en vaak nog een koordje eraan. Veelal in een kunstzinnig schrift. Het is echt prachtig om te zien”, legt hij uit.

Nieuwsgierig geworden? Voor meer informatie over deze tentoonstelling bezoekt u www.museumthorn.com. En voor een compleet overzicht van alle 73 oorkonden en de bijbehorende verhalen raadpleegt u www.waarvanakte.eu.