Luxe leven in Romeins Limburg

Een sierlijk glazen slangendraadfles, gevonden in Stein, en een koddig vuurrood barnstenen beeldje van een slapende Amor, de god van de liefde, uit Heerlen, noemt Karen Jeneson twee van de prachtstukken van de expositie ‘Romeinse villa’s in Limburg’, die tot 25 augustus in Leiden en erna tot en met 4 januari 2026 in Venlo en Heerlen te zien is.

Pas na aandringen wijst de conservator van het Thermenmuseum in Heerlen deze twee voorwerpen aan. Want de expositie over Limburgs Romeinse Villa’s zit barstensvol prachtige ‘topstukken’, alle ‘herinneringen’ aan die gouden eeuw, die Limburg beleefde onder de Romeinen van 70 na Chr. tot 160 na Chr. Zoals een elegant bronzen beeldje van de god Mars, gevonden in Helden, het inmiddels beroemde beeldje van het haantje van Buchten, een zalfdoosje van brons uit Maasbree en een ondeugend zegeldoosje met fallussymbool, aangetroffen in Boekend. Een ‘absolute blikvanger van de expositie’ is volgens Karen Jeneson de gereconstrueerde, metershoge kleurrijke muurschildering, die in Maasbracht is gevonden. “Je ziet daarop drie gladiatoren, enkele mythologische figuren en vermoedelijk ook de villabewoners zelf. Verder zie je op deze muurschildering iemand die met een inktpen in een boekje schrijft. De villabewoner wilde graag zijn verworven rijkdom tonen en tegelijk laten zien dat hij een ontwikkelde ‘Romeinse Limburger’ was.”

Supersnel
Karin Jeneson raakt niet uitgesproken over de schoonheid en rijkdom van de vondsten in de Limburgse bodem. “Prachtig is dat de vondsten uit heel Limburg komen.” Maar vooral is ze blij dat nu eindelijk aan iedereen in Nederland duidelijk wordt gemaakt hoe welvarend Limburg was in de Romeinse tijd en welk een belangrijke rol de villa’s in Limburg vervulden voor de voedselvoorziening van het Romeinse leger langs de Rijn en de Romeinse steden in de wijde omtrek. Limburg was de graanschuur van de Romeinse legers aan de grens met de Rijn. “Lange tijd lag de focus hoofdzakelijk op het grensgebied - de Limes - van het Romeinse rijk: het gebied tussen Nijmegen en Katwijk aan Zee. Daarbij werd de grote betekenis van ‘Limburg’ voor deze ‘Limes-gebieden’ over het hoofd gezien. Maar alles wat naar die noordelijke Limes-gebieden wilde, moest via Romeins Limburg,” zegt ze met nadruk. Boos is ze niet over de ‘onderbelichting’ van Limburgs rol in de geschiedenis van Romeins Nederland. De expositie met zijn dan 200 archeologische vondsten, maquettes, aansprekende 3D-presentaties en levendige filmpjes bewijst nu volgens haar op een zeer toegankelijke en overtuigende manier de bijzonder grote betekenis van de Limburgse villa’s met zijn uitgestrekte welvarende landgoederen.

Het hele artikel lezen? Bestel hier Navenant editie 3 2024 voor €7,50.