Maestro van magie: Dirigent Raymond Janssen

Dirigenten van naam en faam zag Raymond Janssen elk jaar bloednerveus de Wiener Staatsoper, een van de meest gerenommeerde operahuizen ter wereld, binnengaan. Daar vroegen ze met wit weggetrokken gezichten aan Ioan Holender, de beroemde intendant van Staatsoper om een door hen meegebrachte partituur te mogen dirigeren. Holender zat op een soort troon en hoorde de verzoeken aan, zonder de bibberende dirigenten een belofte doen. “Toen ik dat zag, zei ik tegen mezelf: ‘Dat nooit’. Nooit ga ik smeken om een stuk te mogen uitvoeren, en dan ook nog precies zoals de intendant dat wil”, zegt dirigent Raymond Janssen met oprechte verontwaardiging in zijn stem.
Hij nipt van de koffie in het sfeervolle restaurant van het prachtige gerestaureerde Château St. Gerlach. “Ik ben geen type voor hielenlikkerij. Ik doe liever mijn eigen ding, daar ben ik ook beter in”, zegt hij glimlachend.

Kapper
‘Zijn eigen ding doen’, dat is sinds 20 jaar het muzikaal en zakelijk leiding geven aan zijn Cadenza European Art Productions. “Ik kom met mijn orkest van Oekraïense musici en topsolisten in het MECC op 6 december een uitvoering geven van ‘The Music of Harry Potter Live’ en op 7 december van ‘Lord of the Rings and The Hobbit’.” De concerten in Maastricht zijn de start van een zeven weken durende tournee, waarbij vijf keer in het Concertgebouw in Amsterdam wordt gespeeld.

“Een tournee vol prachtige muziek met opzwepende dynamiek, mysterieuze dramatiek en intense emoties”, zegt hij opgetogen. “De sfeer van de muziek in Lord of the Rings en Harry Potter is sowieso adembenemend maar wordt nog versterkt door het licht en de vele special effects. Dit in combinatie met het betoverende decor en de unieke stemmen van het indrukwekkende koor zorgen voor een ongekend magische en mysterieuze sfeer die het publiek meteen in vervoering brengt”, zegt hij enthousiast. “Overal in Nederland waren de mensen laaiend enthousiast en diep onder de indruk van de iconische soundtracks die het grote symfonisch orkest met zoveel passie speelt.”

Montfertanen
Voordat de in Valkenburg geboren musicus in 2006 ‘Cadenza’ opricht en zelfstandig cultureel ondernemer wordt, heeft hij al een indrukwekkende carrière als pianist en dirigent achter de rug. “Het begon allemaal hier vlakbij, in de kerk van de paters montfertanen. Op negenjarige leeftijd werd ik ‘gestrikt’ door de paters om elke zondag het orgel te bespelen”. “Maar”, zo voegt hij er snel aan toe, “veel stelde dat orgelspel nog niet voor”. Door veel en gedreven te oefenen maakt hij snel vorderingen zodat de talentvolle puber al gauw zondags op zijn fiets van het ene kerkorgel naar het andere in Zuid-Limburg rijdt. “Mijn muzikaliteit heb ik van mijn vader. Hij had nooit les gehad maar speelde prachtig mondharmonica, piano, viool en accordeon.”

In zijn jeugd doet Raymond niets liever dan piano spelen. “Uren achtereen, nu nog speel ik elke dag een paar uur. Die drang zit diep in me.” Maar ontspannend is piano spelen nooit voor hem. “Ik ben altijd veeleisend geweest voor mezelf en anderen. Goed is nooit goed genoeg voor me. Ik zet mezelf steeds onder druk om het beste te bieden aan mijn publiek. Ik leg altijd de lat erg hoog voor mezelf, ook nu nog, hoewel gezondheidsproblemen dat soms bemoeilijken”, zegt de bevlogen Limburger die door zijn collega’s ‘een muzikale duizendpoot’ wordt genoemd.

Wolfgang
Zijn ‘drive’ om het beste uit zichzelf te halen doet hem op 16-jarige leeftijd in Aken en Keulen belanden. “Ik was vastbesloten om pianist te worden. Naar Aken ging ik omdat ik daar eerder dan in Maastricht kon beginnen met mijn pianostudie en ik helemaal idolaat was van pianodocente Ulla Graf.” Verheugd is hij als hij op 18-jarige leeftijd in contact komt met Wolfgang Trommer, “dé docent voor dirigenten in Nederland en Duitsland”. “Ik studeerde toen hoofdvak piano, kamermuziek en liedbegeleiding. Wolfgang zei me niet ook de studie dirigeren erbij te gaan doen. Hij adviseerde me dirigeren te leren door het te doen - learning by doing. Want, zei hij, je hebt de gave om te dirigeren en een goed muzikaal instinct, dus ga aan de slag als dirigent van het orkest van Jülich.”

Hij combineert vanuit zijn woonplaats Valkenburg het dirigentschap in Jülich met dat van de Kleine Opera in Valkenburg en de Opera Comique in Maastricht. Maar het dirigeren blijft samen met het lesgeven aan de conservatoria van Aken en Maastricht ‘bijzaak’ voor hem. “Ik was toch vooral pianist.” Tot een veelgevraagd en uiterst gewaardeerd pianist ontwikkelt hij zich. Vanaf zijn 28ste reist hij vele jaren als vaste begeleider van grote operanamen als Eliana Cotrubas, Gail Gilmore en Eugene Holmes langs alle grote Europese concertzalen en operahuizen. In deze periode werkt hij ook veel met Roemeense operazangers en musici. Hij raakt hij meer en meer onder de indruk van de hoogstaande muzikale kwaliteit en muziekbeleving van de zangers en musici uit dit Balkanland. Zeer succesvol zijn de concerten die hij zowel in Nederland als Roemenië geeft met The New Romanian Symphony Orchestra & Choir en later met het orkest Bonatul Timisoara.

Moed
Wanneer hij in 2006 zijn Cadenza European Art Productions begint, is een van zijn belangrijke doelstellingen om musici uit West- en Oost-Europa met elkaar in contact te brengen en meer culturele uitwisseling tot stand te brengen tussen ‘Oost’ en ‘West’. Voor zijn succesvolle inspanningen wordt hij beloond met de hoogste culturele onderscheiding van Roemenië. Het zelfstandig cultureel ondernemerschap valt hem zwaar in het begin. Alles - dirigeren, musici engageren, het regelen van zalen, vervoer en verblijf van musici met hun instrumenten, administratie, kaartverkoop, sponsors werven en publiciteit, het komt allemaal op hem neer. “In het begin had ik een berg schulden waar ik niet overheen kon kijken.” De moed begint hem in de schoenen te zakken als de kaartverkoop niet naar wens verloopt. “’Ik blaas alles af, ik stop ermee’, zei ik tegen mijn vrouw.” Die heeft geen boodschap aan zijn noodkreet. “’Niks daarvan. Doorgaan, zei ze.” Gelukkig maar, want Cadenza is al geruime tijd schuldenvrij. En het publiek weet de weg naar hem en zijn orkest en zangers goed te vinden. “Veertig concerten per jaar geven we”, zegt hij trots.

Want de nu in de Voerstreek wonende Raymond Janssen weet precies hoe hij zijn publiek kan boeien. Hij verheugt zich dan ook erg op zijn optreden in het MECC in december. “De muziek van Harry Potter en Lord of the Rings is fenomenaal. Ontzettend mooi gecomponeerd door John Williams en Howard Shore, dynamisch, meeslepend en mysterieus. Ik heb er muzikale accenten aan toegevoegd waardoor het allemaal nog indrukwekkender en contrastrijker klinkt. Als mensen dat horen, gaan ze compleet uit hun dak. Zowel de muziekliefhebbers als de fans van films voor alle leeftijden, ze worden allen getrakteerd op een adembenemende luisterervaring. Elk muziekstuk dompelt je onder in een betoverende wereld vol magie, spanning en emoties”, zegt hij met een brede glimlach.

World Concerts
www.worldconcerts.nl

The Music of Harry Potter Live
MECC Maastricht
Vrijdag 5-12-2025 19.30 u
Zaterdag 6-12-2025 14.30 u

Lord of the Rings and the Hobbit
MECC Maastricht
Zaterdag 6-12-2025 19.30 u
Zondag 7-12-2025 14.30 u