Fietsen en wijn in de Elzas

Fransen zijn wat hun erfgoed betreft bijzonder trots en gebruiken daarvoor graag de overtreffende trap, maar feit is dat het gebied tussen de fraaie steden Colmar en Strasbourg erg gevarieerd is. De uiterwaarden van de Rijn en de rivier de Ill zijn vlak en bij de gezellige stad Sélestat ligt het réserve naturelle L’Illwald. Dit is een bijzonder natuurgebied dat doorkruist wordt door waterwegen en rustige landwegen. Er zijn veel vogelsoorten te zien, net als damherten en ander wild. Ook de bever heeft zich er gevestigd. Door het hele gebied tussen Colmar en Strasbourg lopen rustige wegen die afwisselend door wijngaarden, weidegebieden en bossen gaan. Het is er dunbevolkt, met hier en daar een leuk dorp. Je kunt er aantrekkelijke fietstochten maken over bewegwijzerde fietsroutes die vooral over autovrije fietspaden en verkeersluwe binnenwegen gaan.

Meer richting de wijngaarden van de Elzas, die tegen de flanken van de Vogezen liggen, wordt het heuvelachtiger en kan een e-bike goed van pas komen. In de Elzas zijn er al meer dan 2500 kilometer met bewegwijzerde fietsroutes dus de keuze is reuze. Frankrijk wordt steeds meer een fietsland en het voordeel daarvan is dat je in de meeste steden en dorpen ook fietsen, e-bikes en mountainbikes kunt huren en ga je met je eigen fiets op pad, dan zijn er langs de fietsroutes tegenwoordig steeds meer fietsspecialisten te vinden die je bij pech kunnen helpen en ook voor je klaar staan. In de Elzas is er zelfs een 140 kilometer lange fietsroute die dwars door de wijngebieden van de Elzas loopt. De Véloroute du vignoble d'Alsace loopt grofweg van Mulhouse tot aan Strasbourg. Het meest aantrekkelijk stuk is voor wijnliefhebbers ongetwijfeld het tracé tussen Eguisheim en Sélestat. Waarom? Je vindt er de mooiste wijndorpen en kleurrijke stadjes. Het is een afwisselend gebied om te fietsen. Of om te wandelen, als je je fiets niet bij je hebt en liever de 'ouderwetse benenwagen' prefereert. Stap je toch liever in de auto? Dan is de ‘la Route des Vins d’Alsace’ een aanrader. Volg de routeborden en je komt vanzelf op de mooiste plekjes van de Elzas. Maar… op de fiets of e-bike is het nog meer genieten.

Het leukste wijndorp van de Elzas
De Fransen kiezen sinds 2012 jaarlijks in een tv-programma le village préféré des Français. In de Elzas werden Kaysersberg, Eguisheim en Hunspach al eens verkozen tot het favoriete dorp van de Fransen. Voor een goed begrip; het gaat dus niet om het mooiste dorp van Frankrijk, maar om een dorp waar de Fransen hun hart aan hebben verpand. Hun favoriete dorp dus. In 2022 werd het dorp Bergheim gekozen. Dit leuke wijndorp is wat minder bekend dan het kleurrijke Riquewihr, Turckheim en Eguisheim en de afstand van circa 470 kilometer vanaf Maastricht maakt het een aantrekkelijke bestemming voor een lang weekend of om gewoon een paar dagen er lekker tussenuit te gaan.

Bergheim is ook heel leuk om ernaartoe te fietsen door de wijngaarden. Dat kun je bijvoorbeeld doen door het vlakbij Colmar gelegen wijndorp Ingersheim als vertrekpunt te kiezen. Je kunt de auto parkeren bij de sportvelden van het dorp. Iets verder kun je meteen de Véloroute du vignoble d’Alsace volgen. Deze fietsroute gaat dwars door de wijngaarden naar het ongeveer 18 kilometer verderop gelegen Bergheim. Heen en terug dus ongeveer 36 kilometer. Vlak na de start kom je meteen al langs een heel goed maar kleinschalig wijndomein en dat is Domaine de l’Envol, een adresje om te onthouden voor een wijnproeverij en om wat goede wijn in te slaan bij dit familiebedrijf. Je hoeft vanaf hier alleen maar de routebordjes te volgen richting Ribeauvillé, Bennwihr en tenslotte Bergheim. In de verte zie je de wijngaarden tegen de heuvels van de Vogezen met ruïnes van een drietal kastelen dat ooit waakte over de omgeving en het mooie dorp Ribeauville. Ben je een wandelaar? Dan kun je vanuit dit wijndorp het pad volgen met de rood-wit gemarkeerde route van de GR5. Je kunt de ruïnes alleen te voet bereiken en het is met een hoogte van 645 meter een flinke klim maar ook meer dan moeite waard.

Als je op de fiets Bergheim in zicht krijgt, zie je ook de contouren van het immense Château du Haut-Kœnigsbourg dat bij elke trap op de pedalen dichterbij lijkt te komen maar nog altijd op ruim 10 kilometer afstand ligt. Dit kasteel is te bezoeken en als je er nog nooit geweest bent een absolute aanrader. Je zult er niet alleen zijn want het is één van de toeristentrekkers in de Elzas maar het kasteel zelf is indrukwekkend en het uitzicht over de Elzas fenomenaal. In het middeleeuwse Bergheim zul je bij het naderen van het dorp al snel zien dat het dorp ommuurd is met daarin een paar stadspoorten. Als je doorfietst tot aan de Porte Haut kun je daar ergens de fiets stallen en de ontdekkingstocht van het stadje beginnen. Zodra je door de poort naar binnengaat zul je de neiging hebben om rechtdoor te lopen maar doe dat niet en ga meteen linksaf de Rue des Remparts in. Dit straatje komt uit op een wandelpad en volgt de stadsmuren met nog diverse torens die fraai zijn gerestaureerd. Daarna kom je vanzelf in het centrum uit waar je je kunt verbazen over de mooie oude panden. Ben je uitgekeken dan kun je over dezelfde route weer terugfietsen naar de plek waar de auto staat.

Wijn proeven en kopen in de Elzas
Als je in de Elzas bent, kun je niet om wijn heen. De wijngaarden zijn fantastisch om te wandelen of te fietsen maar natuurlijk ook om ergens wijn te proeven en wat flessen voor thuis in te slaan. Maar hoe vind je de juiste wijn en waar? Een tip van een wijnboer is om op verschillende plekken te gaan proeven en een of meer verschillende wijnen te kopen. Als je die tijdens je verblijf in de Elzas dan proeft kom je er vanzelf achter welke je echt de lekkerste vindt Naar dat wijndomein ga je terug om je favoriete wijn in te slaan voor thuis.

De wijnen van de Elzas staan hoog aangeschreven en voor iedereen is er wel een passende wijn te vinden. Van strak wit tot de kruidige Gewürztraminer en ook rode wijnen van prima kwaliteit. Als je een wijnprofessional bent, dan zul je wel je weg weten te vinden waar je het best kunt gaan proeven. Maar als je wijn lekker vindt maar niet echt een kenner bent, waar kun je dan het best naartoe gaan? Jordi Couwenhoven, uit Stein, woont en werkt al meer dan 25 jaar in Frankrijk en runt een wijnwinkel in het centrum van Parijs. Hij koopt zelf in bij Franse wijnboeren, meestal kleine familiebedrijven en behoort al meer dan 10 jaar tot de beste wijnadviseurs van Frankrijk. Hij geeft ook sinds een aantal jaar de wijntips voor de succesvolle boeken van Frankrijk Binnendoor. Voor de Regiogids Noordoost-Frankrijk heeft hij een bijzondere selectie gemaakt van kleine zelfstandige wijnboeren waar hij inkoopt voor zijn drukke winkel in hartje Parijs. Als je bij deze, of andere, wijndomeinen wilt gaan proeven, dan is het een goed idee om vooraf contact op te nemen en een afspraak te maken. Je weet dan zeker dat men tijd voor je heeft. Je smaakpapillen werken in de ochtend op hun best maar wijnboeren hebben toch liever dat je aan het eind van de middag komt proeven. Soms is het proeven gratis en soms wordt er een klein bedrag per persoon gevraagd dat dan bij een aankoop in mindering wordt gebracht. Op de meeste plaatsen wordt naast Frans ook Duits en Engels gesproken.

De Frankrijk Binnendoor Regiogids Noordoost-Frankrijk is te koop in de boekhandel en bij de ANWB en online te bestellen op frankrijkbinnendoor.nl. Deze handzame reisgids kost € 21,50 en is inclusief gratis online extra’s en een uniek luisterboek (ISBN 9789083010649).