De natuur rondom Weert is wellicht niet de meeste bekende van onze provincie, maar zeker niet minder de moeite waard. Gebieden als het Weerterbos en Sarsven en de Banen mogen regelrechte pareltjes genoemd worden. Als het noordelijkste puntje van GrensPark KempenBroek vormt het Weerterbos een uitstekend doel voor een mooie fietstocht rondom Weert.
Tekst: Ellen Luijks / Fotografie: Het Limburgs Landschap, Henk Heijligers, Ellen Luijks
Het vertrekpunt van de route is natuur- en recreatiegebied De IJzeren Man. Als centraal punt in Grenspark KempenBroek vinden we hier naast een zintuigenpark en kinderboerderij ook het Natuur- en Milieucentrum. Hier is meer informatie te vinden over de natuur in het grenspark. Voor ons dus de ideale uitvalsbasis als startpunt om het noordelijke deel van het KempenBroek te ontdekken. Op het fietsknooppuntenbord kunnen wij onze route uitstippelen.
Urnenveld
Onderweg naar het Weerterbos passeren we aan de rand van de Boshoverheide een bijzondere archeologische vindplaats. Hier stoppen tussen knooppunt 78 en 76 is zeker de moeite waar, want hier vinden we het grootste urnenveld van Nederland met meer dan 300 grafheuvels uit de late Bronstijd, zo’n 1000 jaar voor Christus. Een rondje langs de grafheuvels is ongeveer 1,5 km.
Rabatten
Weer terug de fiets op gaat de tocht verder door het bos. Het duurt dan ook niet lang voor we het Weerterbos naderen. Na knooppunt 69 duiken we het bos in. Meteen valt de weelderigheid van het vele groen op. Als een deken omarmt het ons helemaal. Wie goed kijkt, ziet dat het bos bestaat uit slootjes en heuveltjes waar bomen op staan. Dit was ooit de manier om dit voormalige moerasbos te ontwateren en geschikt te maken voor bosbouw. De naaldbomen zijn hier geplant om als stuthout voor de mijnen in Zuid-Limburg te gaan dienen. Door de vele regenval van de afgelopen maanden staan de slootjes vol en komt het oude karakter van het moerasbos weer terug.
Maar behalve genieten van de omgeving is het ook oppassen geblazen, want hier kan een ree zomaar je pad kruisen. We vinden hier een afwisseling van open graslandjes en bosjes, wat daarmee het ideale leefgebied vormt voor deze mooie bewoner. Dit kleinschalige landschap zorgt ook voor een microklimaat waarin het net iets warmer is waardoor insecten zoals vlinders het hier erg naar hun zin hebben.
Kikkerconcert
Midden in het Weerterbos treffen we het Maarhezerveld aan. Hier heeft natuurontwikkeling plaatsgevonden door de toplaag van de bodem af te halen, waardoor oude zaden in de grond weer een kans krijgen. Niet alleen de heide is teruggekeerd, ook de gevlekte orchis en de klokjesgentiaan. De nachtzwaluw is er weer te horen en zelfs de roerdomp heeft het gebied weer gevonden. Door hier water vast te houden bloeit de natuur weer op en is er elders geen wateroverlast. Ga eens op het bankje zitten en luister eens naar het oorverdovende kikkerconcert dat uit het moeras komt.
Edelherten
Als we even verderop stoppen bij de uitkijktoren horen we de koekoek volop roepen. Alleen het mannetje roept zijn eigen naam. Het vrouwtje maakt een hoog hinnikend geluid. Eenmaal boven op de toren kijken we uit over de weilanden van de voormalige grashut. Ook hier is het moeras terug gebracht. Een kudde exmoorpony’s, een oerpaardje, houdt de vegetatie kort. Ganzen lopen met hun jongen door het veld op zoek naar eten. Bij de vennen staart een grote zilverreiger over het water en ook een zwarte ooievaar profiteert van deze nattigheid. Het zal niet lang meer duren voordat ook de edelherten weer op het veld te zien zijn. Ze gebruiken het veld als strijdtoneel om uit te maken wie hier de baas is. Het edelhert is echt een dier van het moeras. De mens heeft ze door de jacht teruggedreven naar hoge zandgronden, maar met zo’n groot gewei in het bos leven is helemaal niet gemakkelijk. Met hun hoge poten banjeren ze gemakkelijk door het water heen. Je kunt aan hun bouw zien dat het edelhert echt thuishoort in een moerasbos.
Peelvenen
We vervolgen onze weg en vinden tussen knooppunt 3 en 6 de peelrestanten Sarsven en de Banen. Een gebied vol met unieke venflora en topnatuur voor libellen en vele water- en moerasvogels. Sinds enkele jaren broeden er lepelaars. Ook het tussen knooppunt 48 en 3 gelegen gebied de Kwegt is een peelrestant. De afgelopen jaren heeft ook hier natuurontwikkeling plaatsgevonden om de bijzondere vennen weer terug te krijgen. Na de Kwegt kunnen we op verschillende manieren terugfietsen: heerlijk een terrasje pakken in het centrum van Weert of buitenom via het zuiden door het landschap terug naar de IJzeren man. Waar heeft u zin in? www.limburgs-landschap.nl
