COLUMN: FONS LAMBIE

EEN ZACHTE G

Wie uit Limburg komt en het Limburgse dialect beheerst, zal er ongetwijfeld ooit op zijn aangesproken door mensen van buiten de provincie. Het Limburgse accent met die zalige zachte 'g'. Een prachtige taal vol gemoedelijkheid en gezelligheid, maar zo denkt niet heel Nederland.

Als beginnend tv-verslaggever mocht ik tien jaar geleden voor de eerste keer een reportage inspreken. Niet meteen primetime, maar voorzichtig beginnen: anderhalve minuut voor het late nieuws op RTL4. Onderwerp: Afghanistan. Destijds werd in politiek Den Haag geruzied over de verlenging van de Nederlandse missie. De chaos van deze zomer was nog toekomstmuziek.

Het item werd op tape uitgespeeld naar Hilversum, in afwachting van de goedkeuring van hogerhand. Het oordeel was onverbiddelijk. "Perfect ingesproken, maar het accent leidt te veel af." Het Afghanistan-item werd razendsnel door een collega ingesproken en ging alsnog op zender, maar ik was teleurgesteld en diep van binnen ook een tikje beledigd. Opgroeiende in het Zuid-Limburgse Eckelrade en tijdens mijn periode bij de Limburgse omroep L1, was er nog nooit geklaagd over een té zachte 'g'. Echt verbaasd was ik ook niet: een voice-over mag niet afleiden. Het nieuws, het verhaal én de sprekers staan centraal. Details kunnen afleiden en de kijker is zeer alert. Als de ramen van de RTL-studio in Den Haag te vies zijn, krijgen we regelmatig mailtjes of de glazenwasser niet is betaald. Wie wordt afgeleid door vieze ramen of een accent, kijkt niet meer naar het verhaal.

De oplossing: ruim een jaar naar de logopedist op kosten van de baas. Ik was eerst huiverig, bang om in een malletje geperst te worden. Een soort wasstraat op het mediapark in Hilversum waar iedereen met dezelfde rollende 'rrr' en harde 'g' uitrolt. Het harde Hollands is nou ook niet altijd een lust voor het oor. De logopedist stelde me gerust: ik zou niet plotseling Hagenees of Amsterdammer worden. De lessen hadden effect: ik sprak duidelijker, minder binnensmonds. De klank van sommige letters werd bijgeschaafd: de 'g', maar ook de 'w', die je als Limburger op dezelfde manier uitspreekt als mensen met een Surinaams accent. Soms was er een kleine terugval: had ik les op maandagochtend, dan kon de logopedist horen of ik in Limburg was geweest. Wat ook hielp: een Hollandse vriendin. Het werd al snel acceptabel voor de baas en inmiddels heb ik al tientallen uren televisie volgekletst.

De zachte 'g' bleef gelukkig, maar er is wel iets veranderd. "Jij bent niet van hier", zei een Randstedeling laatst. "Laat me raden: zeker uit Brabant?" En een week later vroeg iemand anders: "Kom jij uit Eindhoven?"

Na al die jaren ben ik blijkbaar honderd kilometer opgeschoven voor de Hollandse oren.
 

Fons Lambie is politiek verslaggever voor RTL Nieuws.