Wie is de BOB?

Ruim vijfentwintig jaar geleden begon een hobby-wijnboer in het Hagelland (Leuven) in België met een kleine wijngaard. Hij was van oorsprong marktkramer, later antiquair en had waarschijnlijk in elke business kunnen floreren want hij was een goede verkoper met altijd een gelikt verhaal. Hij plakte een prachtig etiket op een fles en noemde de wijn ‘Château Schoonhoven’, vrij naar het gelijknamige kasteel in Aarschot. Met zijn gelikte verhaal was de heel kleine productie snel uitverkocht. Om toch te kunnen leveren, kocht hij daarop goedkope Franse wijn in die hij vervolgens aan de man bracht als zijn zelfgemaakte topwijn uit het Hagelland. Later schakelde hij zelfs over op Chileense wijn omdat die populairder was geworden in België. Pas in 2001 werd hij ontmaskerd. De Economische Inspectie nam zijn voorraad wijn in beslag, de ‘wijnboer’ werd beboet en de regels aangescherpt.

Wat we van het schandaal in België in Nederlands Limburg moeten leren, is dat we eerlijk en transparant moeten zijn over de wijn die in de fles zit. Nou lijkt dat vanzelfsprekend, maar is het geenszins.

Neem Leonidas of Côte d’Or. Belgische chocola is wereldberoemd, maar iedereen weet dat hun cacao niet uit België komt. Daar hoef je het publiek niet van op de hoogte te stellen; werp in Antwerpen een blik uit het raam en je zult beseffen dat cacaobonen hier nooit zullen rijpen. Met Limburgse wijn is dat diametraal anders. Mensen die een ‘Limburgse wijn’ kopen van een Limburgse wijnboer gaan er juist vanuit dat die gemaakt is van druiven uit Limburgse wijngaarden. Juist dat wordt als een lokaal ambacht en sterk staaltje doorzettingsvermogen gezien omdat iedereen weet dat de omstandigheden hier niet altijd ideaal zijn voor wijnbouw. Wat daarom bij Belgische chocola niet hoeft, is cruciaal bij Limburgse wijn: het vermelden van de herkomst van de druiven. Komen ze uit Limburgse wijngaarden of zijn ze geïmporteerd uit Duitsland (of elders uit Europa) waar de druiven kunnen rijpen onder andere omstandigheden en trouwens ook goedkoper zijn.

Nu is het zo dat er ook in Limburg ‘appellations’ bestaan zoals in Frankrijk en alle andere wijnlanden in Europa. In Nederland heten die BOB. Dat staat in de campagne ‘Wie is de BOB?’ voor de Bewust Onbeschonken Bestuurder, de persoon in een groep die nuchter blijft om de anderen veilig naar huis te rijden, maar voor wijnbouw staat het voor ‘Beschermde Oorsprongsbenaming’. Dat is een Europees keurmerk voor een wijn dat de herkomst ervan garandeert. De regels voor een BOB zijn streng: alle druiven moeten uit het specifiek afgebakend geografisch gebied komen en de wijn moet ook in dat gebied worden gemaakt én goedgekeurd door een onafhankelijk proefpanel. De BOB beschermt dus naast de oorsprong in zekere zin ook een minimum kwaliteitsniveau. Voorbeelden van Limburgse BOBs zijn de Maasvallei Limburg, Mergelland, Vijlen, en Voerendaalse Bergen is in afwachting van deze status.

Nou, zult u zeggen, dan is het toch geregeld? We letten gewoon of er BOB op de fles staat. Wie is de BOB?