De Dellen Maastricht

De Dellen: Niet voor watjes
De zomer ligt alweer achter ons en de avonden worden door de naderende herfst behoorlijk ingekort. Het werk bepaalt weer de dagelijkse agenda, maar soms moet je even aan jezelf denken. Deze donderdagmiddag ben ik iets eerder afgereisd voor mijn vergadering in Maastricht om nog ‘even’ een ommetje bij De Dellen mee te pakken.
Tekst en fotografie: Stichting het Limburgs Landschap, Henk Heijligers

Uit en Thuis
Soms is het handig als je Limburg een beetje kent en door mijn werk kom ik in veel prachtige wandelgebieden. Maar Het Limburgs Landschap heeft in ‘Uit en thuis bij Het Limburgs Landschap’ voor alle donateurs een prachtig gratis boek gemaakt met alle natuurgebieden en gebouwd erfgoed op een rij en dat geeft voldoende inspiratie om de komende jaren voor de Navenant op stap te gaan.

Ik parkeer bij Uitspanning de Nachtegaal aan de Gemeentebroek 6 in Meerssen. Het terras, deels heerlijk in de zon gelegen, is gezellig gevuld. Op het doorgaande fiets- en wandelpad is het een drukte van jewelste; wandelaars, fietsers - vooral veel woon-werk? – ,en dat op een doordeweekse werkdag.

Zuid-Limburgse Heuvels
Ik verlaat meteen de verharde weg en neem het pad rechts de helling op. Het wandelpad, met duidelijk uitgesleten sporen van de regen, gaat steil omhoog in het met zonlicht versplinterd hellingbos. Wat een rust vergeleken met ‘beneden’. De met mos bedekte takken en boomstammen doen bij mij de suggestie opwekken dat hier al lang niemand meer is geweest. Het lijkt zelfs of ik een prehistorische tentenkamp, weliswaar opgetrokken uit takken, heb ontdekt. Maar ongetwijfeld heeft de creativiteit van de jeugd hier botgevierd. Blijken ze toch niet alleen met de telefoon bezig te zijn! Een rosse woelmuis steekt het pad over, ogenschijnlijk net zo vermoeid als ik. Ik voel mijn hart letterlijk bonken in mijn keel, want jeetje wat gaat het hier steil omhoog. De vakantiekilo’s zullen hier ongetwijfeld debet aan zijn en ik neem me meteen voor om mijn wekelijkse hardlooptraining weer op te pakken. Het blijkt uiteindelijk slechts 60 meters stijgen te zijn. Boven op het plateau tref ik weer sporen van de hedendaagse beschaving aan. Twee echtparen, inclusief aangelijnde hond, genieten op het aanwezige picknickbankje en oriënteren zich op het vervolg van hun wandelroute. Ik adviseer het pad bovenlangs de Curfsgroeve te nemen. De groeve zelf is vanwege de bijzondere natuurwaarden niet toegankelijk. Vandaag althans, want het Limburgs Landschap organiseert hier regelmatig exclusieve excursies. Goede wandelschoenen zijn verplicht, want paden ontbreken en de hellingen zijn kaal, glad en dus gevaarlijk. Niet zo maar een wandeling, maar meer een wandelexpeditie. Meer dan de moeite waard.

Verborgen Valleien
Niemand zal het meteen opvallen, maar zelfs het wandelpad kent bijzondere natuur. Door de steile helling zijn dit ideale plekken voor bijen. Geen honingbijen, maar wild in de natuur voorkomende solitaire bijen. Ze nestelen, met tientallen bij elkaar, in de met zon beschenen wand. Komende weken zal daar zeker nog iets van te zien zijn, maar in de wintermaanden verblijven de bijenkoninginnen diep weggekropen in de holletjes rustig wachtend op het nieuwe seizoen. Vrijwilligers zorgen dat er langs het wandelpad diverse plekken onbegroeid blijven. Zonder beheer zou de helling dichtgroeien en zou er geen plek zijn voor de maar liefst 123 verschillende bijensoorten die hier gevonden zijn.

Over beheer gesproken, onder in de groeve is een groep Hollandse landgeiten aan het werk. Ook zij zorgen er hier voor dat de groeve ‘open’ blijft. Deze verborgen vallei zou anders gewoon dichtgroeien met struiken en bomen en daarmee zou van dit uniek stukje Nederlandse natuur niets meer over blijven. Vanaf het uitzichtplateau kijk je uit op de 50 meter hoge mergelwanden, gevormd tussen de 65 en 75 miljoen jaar geleden toen het hier nog een ondiepe Krijtzee was.

Pas op! Modder Laarzen Pad. Dat laat ik met natuurlijk geen twee keer zeggen en ik zoek het avontuur op. Door de regen van afgelopen dagen is het er inderdaad behoorlijk glibberig en op veel plekken is water op het pad blijven staan. Laarzen of goede wandelschoenen zijn dan geen overbodige luxe. Gezien het groot aantal wroetsporen, valt het pad ook in de smaak bij wilde zwijnen.

Hangplek
Via een stalen trapconstructie daal ik weer af naar het niveau van waar de Geul stroomt. Die laat ik rechts liggen. Ik passeer de resten van wat ooit kalkovens waren. Schachtovens, waar mergel werd gebrand tot ongebluste kalk. Gebruikt om te stukadoren en voor kalkbemesting op de Zuid-Limburgse akkers. Het Limburgs Landschap heeft de ovens vrijgemaakt van begroeiing zodat ze weer, zoals dat zo mooi heet, beleefbaar zijn voor het publiek. Met een beetje geluk worden de ovens weer in oude staat hersteld. Verderop een onopvallend hekje dat toegang geeft tot de Schenkgroeve. Afgesloten voor het publiek in verband met veiligheid. Toch is het er in de nachtelijke uren bijzonder druk. Tientallen vleermuizen gebruiken deze ‘hangplek’ in de nazomer vooral om er te ‘zwermen’. Ze verkennen de groeve om er deze winter in door te brengen, maar het zwermgedrag heeft ook een bredere sociale betekenis. Wie weet wat voor moois dat dit in 2020 zal voortbrengen? Ik ben terug bij af. Op het inmiddels wat uitgedunde terras van de Nachtegaal geniet ik nog even na. De tijd tikt namelijk ongeduldig door en de plicht tot vergaderen roept. Maar dit wandelavontuur nemen ze me niet meer af. Moeten we vaker doen.