Maasdal bij Stein

Bij Zuid-Limburg denkt iedereen aan heuvels en dan is het mooie zuiden van de provincie zonder racefiets of E-bike niet meteen de regio die je als eerste uitkiest. Totdat een van onze vrienden voorstelde het Maasdal bij Stein eens per fiets te verkennen. In dit voor velen onbekende gebied is volop ruimte om te wandelen en fietsen. Aan de oostkant van de A2 ligt het industrieel landschap van DSM, aan de westkant ligt, mooi verstopt, prachtig landschap met veel cultuurhistorie. We doken bij Urmond de snelweg af en ontdekten een ontspannend mooi Limburgs landschap.
Tekst: Remon van Zimmeren en Anton Reijrink  Fotografie: Paul Rous

Bij de noordkant van de Urmondse molen laadden we de fietsen af. De molen is sinds een paar jaar overgedragen aan Het Limburgs Landschap. Ooit was Urmond een belangrijke Maashaven. Een van de rijke reders bouwde in de Franse tijd een molen. De molen wordt de Standerdmolen van Urmond genoemd. We lazen dat de ‘standerd’ afkomstig is van de spil, de standaard, waar de bovenbouw opgebouwd is. Op die spil kan de molen ronddraaien zodat de wieken in de wind gezet kunnen worden. De molen lag natuurlijk ooit helemaal in het open veld om goed wind te vangen. Nu is de bebouwing opgerukt. Door de eeuwenoude molenrechten, is er wel een ruimte rond de molen bebouwingsvrij gebleven zodat de molen nog kan draaien. Een team vrijwilligers zorgt voor dat draaien en voor het onderhoud aan de molen.

Op weg
In Urmond namen we de brug over het Julianakanaal, want we wilden naar de Maas. We hielden het zuiden aan en binnendoor kwamen we in het Maasdal. Echt langs de Maas fietsen ging hier niet, maar het zomerse weidse landschap was prachtig. Zo kwamen we in Maasband, een klein gehuchtje met een paar straten en geen kerk. Dat in een Limburgs dorp. We vonden er wel een onverhard pad langs de Maas. In het Maasdal wordt op veel plekken zand en grind gewonnen. Dat bleek hier de barrière en dus draaiden we naar het oosten richting het Julianakanaal. Bij Stein ligt er een brug overheen.

Kasteelruïne Stein
Langs het kanaal fietsend, kom je vanzelf uit bij het veelzijdige kasteelcomplex van Stein. Op een groot eiland binnenin brede grachten ligt de voorhoeve of de voorburcht. Nu zijn er grote appartementen en is het voor publiek afgesloten. Ooit kon je vanaf dit eiland met een ophaalbrug over de tussengracht naar het tweede eiland waar de burcht lag. Nu resten daar nog robuuste torens van, landschappelijk ingepakt in oude bomen. Erg sfeervol. Hoewel geen echt fietspad zijn we er over een pad omheen gefietst en kwamen verrassend bij een verstild kerkhof uit. Hier liggen missiepaters begraven want Kasteel Stein was ooit hun thuisbasis. Je kunt via een doodlopende verharde weg een omtrekkende beweging rondom de kasteelruïne maken. Zo zagen we ook dat er een nieuwe brug over de gracht gebouwd is waardoor bezoekers de ruïne kunnen bezoeken. De ruïne met kasteelpark is ook toevertrouwd aan Het Limburgs Landschap. Een wandelaar vertelde dat hier al heel lang vrijwilligers actief zijn en als we wilden, konden we een graf adopteren.

Brouwerij de Fontein
Toen we bij de entree van de voorburcht kwamen, zagen we een bordje van Brouwerij de Fontein. Dat bleek een voltreffer. Op een mooi terras tussen eeuwenoude pandjes ligt een moderne kleine brouwerij. Een jong stel met een opleiding in de levensmiddelentechnologie brengt hun vakkennis met succes in de praktijk. Ze maken eigen bieren, speciale likeuren en hebben allerlei lekkere sappen. Dus werd het onbedoeld een even ruime als plezierige pauze in de fietstocht. De enthousiaste ober vertelde dat het pad eigenlijk ooit de watermolen van het kasteel was. Eerlijk gezegd herkenden we daar aan het gebouw niet zoveel van, maar de sfeer was evengoed bijzonder. De herbestemming tot brouwerij vonden we een mooie doorstart van zo’n monument. De overkant van het kanaal lokte, dus fietsten we via de brug bij de haven van Stein weer over het Julianakanaal. Door Meers heen fietsend kwamen we op de smalle strook tussen Julianakanaal en vrij stromende Maas uit. Je komt onder de snelweg naar België door en rijdt dan door bos. We konden een stuk verder via een fietspad bovenop de oever van het kanaal fietsen. Dat ligt hier opvallend hoog boven het landschap. Als je later op de originele Maasdalhoogte staat, varen de schepen boven je hoofd. Een rare gewaarwording.

Kasteel Elsloo
Vanaf de hoge kanaaloever krijg je verrassend zicht op Kasteel Elsloo en op het fraai gelegen Elsloo bovenop het plateau. Wat een filmdecor. We herinnerden ons ineens ook dat we hier eerder voor Navenant gewandeld hadden. Dat was net nadat het monumentale complex door de gemeente toevertrouwd was aan Het Limburgs Landschap. We wandelden toen uren door het mooie hellingbos met bronnetjes en het op het plateau gelegen park. Dit keer was ook de Slakmolen in het kasteel open. Deze molen is verstopt in het kasteel. Via kleine gangetjes en trapjes kom je in de eeuwenoude molen die meerdere verdiepingen heeft. Meerdere koppels met maalstenen, houten en metalen raderen overal touwen, zakken en vooral sfeer. Buiten zit het enorme waterrad. We zagen het door het raam en later ook op een terras buiten de molen. Het rad wordt aangedreven door het water uit de Slakbeek wat verzameld wordt in een hooggelegen vijver achter het kasteel.

De fietstocht en de excursie maakten hongerig. Gelukkig is er een heerlijk restaurant in het kasteel met een mooi terras. Een ideale plek om van lekkers uit de streek te genieten. Dat betekende wel dat de terugtocht met de Maasberg inclusief sfeervolle kinderkopjes als beging een wandelstukje werd. Aansluitend waren we via de nagenoeg aaneengesloten kernen van Elsloo, Stein en Urmond weer bij de Standerdmolen.