Vier het laeve! Dat is het belangrijkste

“D’r zeen 100.000 dènge waat vastelaovend in mich raak. Mer euver ein dèngk wil ich zènge; waat dezen aovend ech biezunjer haef gemaak”, zong Spik & Span in het winnend nummer van het Limburgs Vastelaovesleedjes Konkoer 2020. Misschien dat hun muziek en drive het beste te omschrijven zijn met die woorden. “In Limburg hebben we de breedste vastelaovesmuziek van Europa”, vertelt Niek Dirkx over de verandering in de vastelaovesmuziekwereld. We gaan in gesprek met Niek over LVK 2022, de aankomende vastelaovend en de vernieuwde golf in carnavalsmuziek.

Afgelopen weekend waren de halve finales van het LVK. Hoe beleef je de week er voor?
“Het is nog steeds raar. De halve finales zijn nog iets beperkt met de huidige maatregelen; er is een aantal keren geschoven met data om zoveel mogelijk vrijheden te hebben. De beleving die er normaal is, was er tot vorige week nauwelijks. Maar deze week zijn we gaan flyeren. Dat doen we al dertien jaar. Dan kom je langzaam in dat gevoel.”

Hoe bereid je je voor op zo’n konkoer?
“Het LVK is het grootste liedjesconcours van Nederland. Het is een eer om daar aan mee te doen. We hebben de luxepositie dat we een paar keer hebben mogen winnen. De eerste jaren deden we mee om te winnen, dat hoeft nu niet meer. We kunnen liedjes maken die nog meer bij ons passen. Daarnaast schrijven we ook nummers die passen bij de optredens. Als er zes marsen zijn, moeten wij geen zevende mars schrijven. We proberen iedere keer te kijken welke stijl we niet hebben en wat goed in onze set zou passen. Zo proberen we de stijl van onze liedjes aan te passen.”

Benaderen jullie het schrijven van nummers dan ook anders?
“Ja, absoluut. Het maakt ons een stuk vrijer. We kunnen nu schrijven zonder de druk dat het nummer moet presteren. Sinds een jaar of vier schrijven we weer zelf onze nummers. Liedjes die we normaal niet in zouden sturen, vinden we juist leuk om te maken. En dan komen ze ook nog goed aan bij het publiek! Dat is mooi om te zien.”

“We proberen een cross-over te maken tussen vastelaovend en popmuziek, zeker qua instrumentatie en akkoorden. We gebruiken typische akkoordenschema’s die je eerder bij een popnummer verwacht. Ik denk dat het juist die combinatie is die het aansprekend maakt en fris laat blijven.”

Is dat een trend die we breder kunnen trekken in de vastelaovesmuziek?
“Dat denk ik wel. Er zijn een paar golven van vernieuwing geweest. Dat is begonnen bij Vandaag van W-Dreej, maar kwam er al aan bij Höf de Glazer in de Loch. Vandaag is voor mij echt een omslagpunt geweest waar mensen zagen dat er meer is dan alleen marsen en walsen. Zes jaar geleden is er denk ik een tweede golf geweest met Kampioene van de Nach. Hiermee werd Kölsche rockmuziek als extra stijl toegevoegd. Sindsdien is het scala eigenlijk heel breed geworden. Drie à vier jaar geleden kwamen Bjorn & Mieke met een stijl die richting dancemuziek gaat. We hebben een enorm pallet aan stijlen. Zeker als je nu naar de halve finales van het LVK kijkt. Ik zou echt niet kunnen zeggen wie er gaat winnen; er zijn hele goede traditionele nummers, hele goede danceachtige nummers en veel rocknummers. Dat is chique. In de afgelopen twaalf jaar, sinds Vandaag, is het zo breed geworden dat we alle soorten muziek hebben in het Limburgs. Daar zijn we ook sterker in dan Köln of Brabant. In Brabant wordt toch veel dance of hoempa met een beat als enige stijl gedraait. Köln heeft bijna alleen maar rockachtige muziek. Dan hebben wij hier alles; traditioneel, dance, rock, marsen. Ik denk dat we nu wat de breedste vastelaovesmuziek hebben van Europa.”

Vorige week hebben jullie weer een thuiskamerconcert gedaan. Mis je de energie niet die je normaal op het podium hebt?
“Er kan niets compenseren met live optreden, moet ik eerlijk zeggen. Maar je gaat toch kijken naar vormen die wel kunnen. Bij zo’n thuiskamerconcert heb je natuurlijk de interactie niet, maar je bent toch bezig met vastelaovend en met muziek maken. Dat is zeker bevredigend.”

Hoe ga je er mee om als er opeens zo’n gat valt?
“Normaalgesproken zouden we van 1 januari tot aan de vastelaovend 75 optredens hebben gehad. Dat zijn er niet zoveel als Big Benny bijvoorbeeld, maar we doen hetgeen wij leuk vinden aan aantallen, dat plannen we in. Dit jaar zijn het pas twee optredens geweest. Dat is enorm wennen, al geldt dat natuurlijk voor veel meer mensen. Een vast ritme in het weekend; zaterdag en zondag waren we onder de pannen. Nu zitten we thuis op de bank.”

“Vorig jaar hoorde je veel verhalen van uitbarstingen van creatieve energie. Dat is bij mij en Jo nauwelijks geweest. We hebben niet tien liedjes op de plank liggen nu. Op de een of andere manier heb je de interactie en het beleven van de vastelaovend toch nodig om op nieuwe liedjes te komen. Je gaat wel kijken naar wat we toch kunnen doen: streams, een concertserie.”

Wat zijn jullie verwachtingen voor de vastelaovend?
“Er ging eigenlijk al redelijk snel een streep door alle optredens tot aan de vastelaovend. We doen er maximaal drie per dag, ook tijdens de vastelaovend. We hebben de optredens van vrijdag tot en met dinsdag laten staan. Nu er bekend is dat er meer mag, krijgen we overal aanvragen of we kunnen komen. Helaas zitten en zaten we al vol. Wat dat betreft is het fijn dat we de vastelaovend weer zo kunnen beleven. Hopelijk, daar gaan we even van uit.

“Iedereen is toe aan een verzetje. Je voelt aan alles dat iedereen aan het einde zit. Ik denk dat we een hele leuke, spontane vastelaovend tegenmoet gaan. Het is helaas bijna niet meer te doen om grote evenementen te organiseren; een Sjtasiefestatie krijg je niet meer in twee weken geregeld. De kleinere evenementen en de cafévastelaovend worden sterker dan ook.”

Wat wil je meegeven?
“Vier het laeve! Ik denk dat dit het belangrijkste is. Natuurlijk zijn het lastige jaren geweest, maar we komen nu langzaam aan de goede kant te staan. Ik gun iedereen om een beetje van het leven te vieren.”

Vier ’t Laeve! is de inzending van Spik en Span voor het LVK 2022. Andere Tijden, het geschiedenisprogramma op NPO 2, schenkt aandacht aan de Limburgse vastelaovend. De special die ‘Vier het Laeve!’ heet, is vernoemd naar het liedje van Spik & Span. Niek en Jo zijn ook te zien in deze aflevering. De special wordt maandag 14 februari 2022 om 20:25 uur uitgezonden op NPO 2.

Foto: Jean-Pierre Geusens