Bijzonder project: gouden toilet

Al meer dan dertig jaar houdt Jos Loonen zich bezig met het restaureren en vergulden van de meest uiteenlopende stukken. Tot de verbeelding spreekt een gouden kerktorenhaan, beeldjes, punten van een hekwerk of gouden letters op een historische muur. In de categorie opvallend komen dan voorwerpen als deegrollers, schildpaddenschilden en Kalasjnikovs aan bod, maar onlangs had Loonen een primeur te pakken in zijn lange carrière: het vergulden van een toilet. En dan niet de muren of een wc-borstel, maar de pot zelf.

Laat maar eens komen, dacht Loonen Vergulders uit Herten toen de aanvraag van het toilet binnenkwam. Het was even een afweging: kan het en is het mogelijk? Ja, was kortweg het antwoord. Het toiletproject loopt ondertussen al een paar jaren daar het design van de pot zelf links en rechts nog wordt aangepast. “Het is een genderneutraal toilet”, licht Jos toe. Op de lange termijn komt ie op de markt. Het goud heeft tevens niet alleen een esthetische functie: de pot is namelijk niet geglazuurd, dus het vergulden dient ook als cruciale bescherming.

Ongeveer een week is Loonen bezig met het vergulden van het toilet. Daarna komt er een coating overheen. Niet bij dit project, maar vaker zijn de te vergulden producten in slechte staat. “Een haan boven op een kerktoren heeft veertig of vijftig jaar in weer en wind gestaan. Het werk is aangetast, roestig en verweerd. Niet gek als de bliksem er meerdere malen op is ingeslagen. Een zinkwerker repareert de haan dan, daarna komt het voor de laatste fase naar ons toe. De kerkhaan kan dan weer voor minimaal veertig jaar naar boven.”

Voor inspectie hoeft Loonen gelukkig niet meer met een kraantje omhoog. “Dat was vroeger een drama. Tegenwoordig pakken we de drone.” De trend van de kerkelijke leegloop is voor Jos helaas ook voelbaar. Waar er vroeger vier à vijf kerken per jaar een opknapbeurt nodig hadden, is dat nu nog maar zelden. “Kerken sluiten natuurlijk langzaam. Aanzichtkerken blijven gelukkig nog, wel maar we krijgen geen half jaar de tijd meer om alles op te knappen.” Zodoende heeft Loonen Vergulders zich sinds tien jaar steeds meer toegelegd op de particuliere markt.

Nijlpaardpoppetjes, een deegroller, stenen of kunstwerken van kunstenaars. Vaak hebben deze voorwerpen een emotionele waarde. “We staan nog steeds versteld van de aanvragen en variatie daarvan. Bij de Kalasjnikov hadden we één voorwaarde: hij moest niet meer werken. Gelukkig was ie onklaar gemaakt, inclusief certificaat. Onlangs zijn we bij de Koninklijke Nederlandse Springstoffabriek geweest. Daar hebben we een hele muurbewapening hersteld. We zijn nu bezig met het vergulden van een dome, een ronde koepel in een ruimte. Die mensen hebben daar enorm veel aandacht aan besteed, heel bijzonder hoe ze dat in elkaar hebben gezet. Daar is echt over nagedacht.”

“Het werk blijft een echt ambacht. Foutjes zitten er altijd in: het is een natuurproduct. Het goud doet gewoon zijn ding. Als die op een bepaalde manier een statische werking heeft, dat kan een duizendste van een millimeter zijn, gaat ie naar links of gaat ie naar rechts. Het kan af en toe heel lastig zijn, maar we zetten alles hoe dan ook met tevredenheid weg. Het is voor klanten vaak lastig om visueel duidelijk te krijgen wat er gaat gebeuren. Daar begeleiden wij zo gemakkelijk en prettig mogelijk in.”